Spirometria – co to za badanie? Jakie są wskazania i przygotowania do niego?
Spirometria to badanie układu oddechowego, które ocenia pojemność płuc i szybkość przepływu powietrza. Jest wiele wskazań do jego przeprowadzenia. Używa się go zwłaszcza przy POCHP i astmie. Aby badanie spirometryczne dało wiarygodne efekty, trzeba się do niego odpowiednio przygotować.
Co to jest spirometria?
Spirometria to badanie czynnościowe układu oddechowego. Polega na pomiarze maksymalnej ilości powietrza, które jesteś w stanie nabrać do płuc i wypuścić. Wykorzystuje się je też do pomiaru szybkości przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Spirometria jest wykonywana za pomocą specjalnego urządzenia, zwanego spirometrem. Badanie spirometryczne pozwala na ocenę takich parametrów, jak:
VC – pojemność życiowa,
FVC – natężona pojemność życiowa,
FEV1 – natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa,
IC – pojemność wdechowa,
FEV1/VC – stosunek natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej do pojemności życiowej,
TV – objętość oddechowa,
IRV – wdechowa objętość zapasowa,
ERV – wydechowa objętość zapasowa.
Przeczytaj również: Badania płuc – krótka charakterystyka najważniejszych spośród nichLink otwiera się w nowej karcie
Szczególnym rodzajem spirometrii jest ta po inhalacji leku rozkurczającego oskrzela. Inaczej nazywana jest spirometrią z oceną odwracalności obturacji. To spirometria rozszerzona o wykonanie próby rozkurczowej.
Jakie są wskazania do wykonywania spirometrii?
Choroby układu oddechowego są w Polsce dość mocno rozpowszechnione. Do najczęściej występujących zalicza się: zapalenie płuc, grypę
Przeczytaj, kiedy udać się do pulmonologa? Jakie choroby leczy ten specjalista?Link otwiera się w nowej karcie
Badania spirometryczne – przeciwwskazania
Badania spirometryczne mimo bardzo dużego znaczenia diagnostycznego nie mogą być przeprowadzone u wszystkich osób. Wśród przeciwwskazań do ich wykonania wymienia się m.in.:
odmę opłucną,
niekontrolowane nadciśnienie tętnicze,
zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowego,
tętniaki aorty większe niż 6 cm i tętnic mózgowych,
masywne krwioplucie o niewyjaśnionej przyczynie,
niestabilną dławicę piersiową,
uporczywy kaszel,
hospitalizację z powodu udaru mózgu.
Zobacz: Zaburzenia hormonalne a bóle głowyLink otwiera się w nowej karcie
Badanie spirometryczne nie powinno być przeprowadzane przez co najmniej miesiąc po zawale mięśnia sercowego, półtora miesiąca po operacjach mózgowia, 2 miesiące po leczeniu operacyjnym odwarstwienia (oddzielenia) siatkówki czy zabiegów na tzw. szklistku (ciele szklistym), a w przypadku zabiegów w części przedniej oka nawet przez 6 miesięcy. Spirometria w ciąży jest też niewskazana.
Sprawdź, jak należy dbać o układ oddechowy? Zasady profilaktykiLink otwiera się w nowej karcie
Jak przygotować się do spirometrii? Jak przebiega badanie?
Na badanie zgłoś się w dobrym stanie ogólnym. W razie wystąpienia dolegliwości, przez które nie byłbyś w stanie wykonać badania, lepiej przenieś je inny termin. Jeżeli palisz papierosy, to na 24 godziny przed badaniem powstrzymaj się od tego. Jeśli stanowi to dla Ciebie dużą trudność, zrezygnuj z palenia na co najmniej 2 godziny przed spirometrią. Średnio przez 2 godziny, zanim przystąpisz do badania, nie spożywaj obfitych posiłków, kawy, mocnej herbaty, coca-coli. Na 30 minut przed badaniem nie podejmuj intensywnej aktywności ruchowej. W przypadku spirometrii duże znaczenie ma ubiór. Najlepiej załóż ubranie, które nie będzie krępowało ruchów klatki piersiowej. Postaw na luźny strój. Ważne jest też ustalenie z lekarzem kwestii przyjmowania leków w dniu badania. Spirometria przeprowadzana jest na siedząco z wyprostowanymi plecami. Podczas badania będziesz oddychać przez ustnik połączony rurką ze spirometrem. Na ten czas na nos zostanie Ci założony zacisk (klips). Badanie spirometryczne wymaga dokładnego wykonywania poleceń kierowanych przez przeprowadzającą je osobę. Przed rozpoczęciem go zostaniesz poproszony o wzięcie kilku głębokich wdechów. W czasie ostatniego z nich będziesz musiał przyłożyć ustnik. Twoim zadaniem będzie wdmuchanie do niego powietrza znajdującego się w płucach. Wydech powinien trwać nie krócej niż 6 sekund. Następne oddechy będą określane przez osobę przeprowadzającą badanie. Badanie spirometryczne powtarza się zazwyczaj trzykrotnie. Trwa z reguły kilka minut. Wyniki spirometrii przedstawiane są w postaci liczbowej i za pomocą wykresów. Z interpretacją udaj się do lekarza.
Dbamy o Twoje zdrowie – także poprzez rzetelne informacje. Dlatego artykuły na naszej stronie są tworzone przez zespół specjalistów: lekarzy, fizjoterapeutów, dietetyków oraz doświadczonych redaktorów medycznych.
Nasi eksperci nie tylko dzielą się wiedzą teoretyczną – przekazują też praktyczne wskazówki oparte na swoim doświadczeniu zawodowym. Piszą o tym, co naprawdę ważne dla Twojego zdrowia: od profilaktyki, przez diagnostykę, po metody leczenia.
Stawiamy na przejrzystość, dlatego pod każdym artykułem znajdziesz bibliografię i źródła. W ten sposób wspieramy Cię w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących Twojego zdrowia.
Redakcja NNZobacz artykuły tego autoraPodziel się z innymi
Udostępnij artykuł w social-mediach.
Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcieŹródła:
P. Boros, Badania czynnościowe układu oddechowego, [w:] P. Gajewski, A. Szczeklik (red.), Interna Szczeklika 2019, Medycyna Praktyczna, Kraków 2019, s. 649–662.
W. Tomalak, P. Boros, Badanie czynności układu oddechowego, [w:] A. Antczak (red.), Pulmonologia, cz. 1, Medical Tribune Polska, Warszawa 2010, s. 100–112.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
