Zakrzepica żył głębokich – co to za choroba? Przyczyny, objawy, leczenie

Zakrzepica żył głębokich jest dość powszechna. Szacuje się, że rocznie odnotowuje się około 60 tysięcy nowych przypadków tego schorzenia. Może ono doprowadzić do żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Przeczytaj na temat objawów i przyczyn powstania zakrzepicy żył głębokich. Dowiedz się, jak jest rozpoznawana.

Zakrzepica żył głębokich – co to za choroba?

Zakrzepica żył głębokich to choroba, w której dochodzi do powstania zakrzepu w układzie żył głębokich, czyli sieci naczyń żylnych znajdujących się pod powięziami, pomiędzy poszczególnymi grupami mięśniowymi. Najczęściej rozwija się zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych. Choroba ta wiąże się z ryzykiem powstania żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Charakteryzuje się jednoczesnym występowaniem zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnejLink otwiera się w nowej karcie. Oderwany fragment zakrzepu z biegiem krwi dostaje się do klatki piersiowej. Jeśli jest duży, może zaklinować się w sercu i spowodować nagłą śmierć, jeśli jest mniejszy, zatyka naczynia krążenia płucnego, czego konsekwencją jest zatorowość płucna.

Przyczyny powstania zakrzepicy żył głębokich

Za główne czynniki ryzyka powstania zakrzepicy żył głębokich eksperci uważają:

• zaburzenia w żylnym przepływie krwi, które mogą być spowodowane m.in. przez ucisk na żyłę (np. przez powiększone węzły chłonne, naciek nowotworowy) czy unieruchomienie; 

• zmiany w składzie krwi, które działają prozakrzepowo – najbardziej problematyczna jest nadpłytkowość, czyli zbyt duże stężenie płytek krwi;

• zmiany w śródbłonku naczyniowym, zwłaszcza jego uszkodzenie, stan zapalny, kaniulacja naczynia, zakażenie.

Niemniej zakrzepica żył jest najczęściej powikłaniem nieleczonych żylaków. Dowiedz się więcej na temat przyczyn powstania żylaków.Link otwiera się w nowej karcie Przeczytaj również o żylakach w ciąży, gdyż przyszłe mamy – z uwagi na zmiany towarzyszące ciąży – są w sposób szczególny narażone na ich powstanie. 

Zakrzepica żył głębokich – objawy 

Zakrzepica żył głębokich przebiega początkowo bezobjawowo lub towarzyszą jej mało nasilone dolegliwości. Nierzadko objawy zakrzepicy bywają mylone z innymi przypadłościami, gdyż są niecharakterystyczne. Część chorych wiąże je mylnie z zespołem niespokojnych nóg. Najczęściej występującymi objawami zakrzepicy żył głębokich są:

• zaczerwienienie skóry,

• obrzęk (nasilony zwłaszcza wokół kostek),Link otwiera się w nowej karcie

• tkliwość, a czasem wręcz ból,

• nadmierne ucieplenie.

• Poznaj możliwe przyczyny bólu nóg w ciąży.

Rzadziej w przebiegu zakrzepicy żył głębokich zaobserwować można nadmierne wypełnienie żył powierzchownych. Lekarz w czasie badania fizykalnego może ocenić występowanie objawów typowych dla zakrzepicy żył o określonych lokalizacjach. Przykładem takiego objawu jest objaw Liskera, który charakteryzuje się bólem przy opukiwaniu przedniej środkowej części podudzia. 

• Sprawdź, czym jest zakrzepica odbytuLink otwiera się w nowej karcie i jak ją leczyć?

Do jakiego lekarza się zgłosić?

W przypadku podejrzenia jakichkolwiek dolegliwości ze strony układu krążenia zgłoś się na wizytę do kardiologa. To specjalista z zakresu chorób serca i naczyń krwionośnych.

Na czym polega rozpoznawanie zakrzepicy żył głębokich?

Diagnostyka zakrzepicy żył głębokich rozpoczyna się od badania podmiotowego. Lekarz przeprowadza wywiad medyczny. Następnie przechodzi do badania przedmiotowego, czyli fizykalnego, w którym niekiedy nie stwierdza odchyleń od normy mimo obecności zakrzepicy. Dlatego kieruje na dalszą diagnostykę. Zazwyczaj lekarz zleca:

• podstawowe badania krwi;

• badanie stężenia D dimerów – to cząsteczki białek będące produktem ubocznym, jaki powstaje w procesie rozpadu skrzepu;

• badanie USG żył, czyli tzw. USG Doppler – to złoty środek w diagnozowaniu zakrzepicy żył głębokich;

• flebografię kontrastową, tzw. wenografię – badanie żył z wykorzystaniem technik radiologicznych, które polega na podaniu do żył środka cieniującego, dzięki któremu stają się bardziej widoczne, a następnie wykonaniu zdjęć rentgenowskich;

• w ostateczności rezonans magnetyczny.

Leczenie zakrzepicy żył głębokich

Zakrzepica żył głębokich wymaga leczenia. Jego celem jest przede wszystkim ograniczenie narastania skrzepliny i obniżenie ryzyka powikłań w postaci zatoru. Podstawą leczenia jest farmakoterapia z wykorzystaniem leków przeciwkrzepliwych, które zmniejszają ryzyko powstawania zakrzepów i redukują powstały stan zapalny. Lekarz może przepisać także leki trombolityczne, które rozpuszczają zakrzep. Jednak są one stosowane wyłącznie w przypadkach ciężkiej, rozległej zakrzepicy żył głębokich. Uzupełnieniem farmakoterapii jest kompresjoterapia, czyli leczenie uciskowe. Używane są w nim rajstopy, pończochy czy podkolanówki uciskowe. Innym sposobem jest stosowanie tzw. przerywanego ucisku pneumatycznego, który polega na umieszczeniu chorej kończyny w mankiecie, który następnie zostaje sekwencyjnie napełniany powietrzem. Lekarz może wypisać skierowanie na rehabilitację – zabiegi i ćwiczenia usprawniają przepływ krwi żylnej. W przypadku zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych specjaliści zalecają też leczenie ułożeniowe, które polega na układaniu nóg powyżej serca, co usprawnia przepływ krwi. Zakrzepica w zaawansowanej postaci może wymagać leczenia chirurgicznego.

Źródła:

1. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2023, Medycyna Praktyczna, Kraków 2022. 

2. J. Windyga, Leczenie wstępne i wtórna profilaktyka zakrzepicy żył głębokich, „Hematologia” 2010, t. 1, nr 2, s. 119–125.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.