Czym jest dekstrokardia? Poznaj przyczyny i sposoby diagnozowania

Dekstrokardia oznacza stan, w którym serce zamiast po lewej stronie znajduje się po prawej. Zdarza się, że również inne narządy znajdują się w nietypowej lokalizacji. Sprawdź, czym może to być spowodowane. Dowiedz się, jakie badania umożliwiają rozpoznanie nieprawidłowej lokalizacji mięśnia sercowego.

Czym jest dekstrokardia?

„Dekstrokardia” (z łac. dextrocardia) to termin medyczny, stosowany dla określenia sytuacji, w której mięsień sercowy położony jest po prawej stronie klatki piersiowej. Fizjologicznie serce u ludzi znajduje się w śródpiersiu, między płucami. Około 2/3 serca położone jest na lewo od linii środkowej ciała, a pozostała 1/3 na prawo. Mówi się wówczas o lewokardii. W dekstrokardii czubek serca wraz z czterema komorami skierowany jest w prawą stronę ciała.

Omawiana nieprawidłowość może mieć charakter izolowany albo współwystępować z nieprawidłowym położeniem innych narządów w obrębie klatki piersiowej i jamy brzusznej. Mowa wówczas o odwróceniu trzewi (z łac. dextrocardia situs inversus totalis). Stan ten charakteryzuje się umiejscowieniem narządów po przeciwnych stronach lub w pozycji odbicia lustrzanego.

Przeczytaj również: Serce - jak jest zbudowane i jak o nie dbać?Link otwiera się w nowej karcie

Trzeba wspomnieć, że dekstrokardia może być związana z innymi chorobami, takimi jak:

• atrezja płucna, czyli zarośnięcie tętnicy płucnej,

• atrezja zastawki trójdzielnej,

• zespół Kartagenera (pierwotna dyskineza rzęsek – choroba genetyczna, powodująca nieprawidłowy rozwój rzęsek dróg oddechowych).

Jakie są przyczyny dekstrokardii?

Dekstrokardia to zaburzenie o charakterze wrodzonym. Oznacza to, że niektórzy ludzie rodzą się z nieprawidłowo umiejscowionym sercem. Jednak dokładna przyczyna dekstrokardii nie została dotychczas określona. W piśmiennictwie naukowym można spotkać się z hipotezą, która zakłada, że położenie sercaLink otwiera się w nowej karcie po prawej stronie to wada dziedziczona w sposób autosomalny recesywny. Aby doszło do nieprawidłowego umieszczenia serca u rozwijającego się płodu, musi on odziedziczyć od obojga rodziców nieprawidłowy gen. W dalszym ciągu prowadzone są badania nad potwierdzeniem tej hipotezy.

Jak często występuje dekstrokardia?

Dekstrokardia to niezwykle rzadko występujące zaburzenie. Szacuje się, że niespełna 1% światowej populacji ma nieprawidłowo położone serce. W piśmiennictwie naukowym spotkać można informację, że dekstrokardia dotyka 1 na 12 000 osób bez względu na płeć, rasę czy pochodzenie etniczne.

• Dowiedz się, czym jest zespół Eisenmengera. Przyczyny, objawy i sposoby leczeniaLink otwiera się w nowej karcie

Jak rozpoznaje się dekstrokardię?

Dekstrokardia z reguły diagnozowana jest przypadkowo podczas badań niezwiązanych z nieprawidłowym położeniem serca. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie obrazowania medycznego. Podejrzenie dekstrokardii daje już najbardziej podstawowe z badań obrazowych – zdjęcie rentgenowskie. Aby upewnić się w rozpoznaniu i sprawdzić, czy nieprawidłowo położone serce jest dobrze zbudowane i nie towarzyszą mu inne zaburzenia, pacjent kierowany jest na rezonans magnetyczny i tomografię komputerową klatki piersiowej, które uzupełnione zostają przez ECHO sercaLink otwiera się w nowej karcie i badanie elektrokardiograficzne (EKG). Jest to nieinwazyjne badanie sercaLink otwiera się w nowej karcie, wykorzystywane w celu diagnozowania chorób mięśnia sercowego na podstawie jego czynności bioelektrycznej. Zaznaczyć trzeba, że EKG u osób z dekstrokardią wykonuje się bowiem inaczej – u nich elektrody przyczepia się w odwrotnych miejscach niż przy typowym położeniu serca.

Poznaj objawy dekstrokardii

Dekstrokardia zazwyczaj nie daje żadnych dolegliwości. Zaobserwowano jednak, że osoby z nieprawidłowo położonym sercem znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka infekcji, w tym zapalenia płuc. Dodatkowo częściej dochodzi u nich do zaburzenia pracy rzęsek, które filtrują powietrze w płucach. Konsekwencją tego jest zmniejszona obrona organizmu przed chorobotwórczymi mikroorganizmami, które łatwiej namnażają się w drogach oddechowych.

U części osób z dekstrokardią pojawiają się problemy z oddychaniem, które grożą niewystarczającym zaopatrzeniem organizmu w tlen i składniki odżywcze. Objawami niedotlenienia są m.in.: przewlekłe zmęczenie, osłabienie, senność, niebieskie zabarwienie ust, języka i śluzówek, zaburzenia widzenia, przyspieszenie oddechu i tętna, bóle i zawroty głowy, podwyższenie ciśnienia tętniczego. Ponadto niski poziom tlenu w organizmie wpływa niekorzystnie na stan wątroby, śledziony i innych narządów jamy brzusznej.

• Przeczytaj, jakie są objawy astmy sercowejLink otwiera się w nowej karcie.

W większości przypadków nietypowe położenie serca nie zaburza funkcjonowania znajdujących się w jamie brzusznej i klatce piersiowej narządów. Może jednak utrudniać rozpoznawanie stanów chorobowych. Różnice anatomiczne komplikują również przeprowadzenie części zabiegów operacyjnych, a nawet klasycznych badań, takich jak osłuchiwanie serca, z uwagi na zmianę pozycji zastawek.

Czy dekstrokardia wymaga leczenia?

Jeśli nieprawidłowe położenie mięśnia sercowego zaburza jego pracę, to konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia. U części osób przeprowadza się zabieg wszczepienia rozrusznika serca lub naprawczy poszczególnych elementów serca. W ten sposób funkcjonowanie mięśnia sercowego zostanie uregulowane. W związku z tym, że umiejscowienie serca po prawej stronie zwiększa tendencję do infekcji, pacjenci powinni zadbać o układ odpornościowy. Poza prowadzeniem zdrowego stylu życia po skonsultowaniu z lekarzem warto suplementować produkty na wzmocnienie odporności, zawierające w składzie witaminy A, B2, B6, B12, C, D3, E, kwas foliowy oraz następujące składniki mineralne: żelazo, cynk, miedź, selen, mangan.

Źródła:

1. A. Bochenek, M. Reicher, Bochenek Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.

2. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczekilka, Medycyna Praktyczna, Kraków 2022.

3. S.W. Yusuf, J.B. Durand, D.J. Lenihan i wsp., Dextrocardia: an incidental finding, „Texas Heart Institute Journal” 2009, t. 36, nr 4, s. 358–359.

4. N. Garg, B.L. Agarwal, N. Modi i wsp., Dextrocardia: an analysis of cardiac structures in 125 patients, „International Journal of Cardiology” 2003, t. 88, nr 2–3, s. 143–156.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.