Skąd się bierze mokry kaszel i jak należy go leczyć?

Mokry kaszel jest najczęściej kojarzony z odkrztuszaniem dużych ilości zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny. Zwykle jest następstwem kaszlu suchego, ale miewa też mieć wiele innych przyczyn. Bez względu na nie, warto skonsultować kaszel z lekarzem, by wdrożyć odpowiednie leczenie.

Jak można odróżnić kaszel mokry od suchego?

Aby podjąć odpowiednie leczenie, konieczne jest rozpoznanie, z jakim rodzajem kaszlu mamy do czynienia. Jeśli kaszel jest suchy, to będzie przebiegał bez produkcji flegmy. Jego brzmienie będzie głuche, można powiedzieć – szczekające. Kaszel suchy jest uporczywy i najczęściej pochodzi z gardła, oskrzeli lub jest to kaszel krtaniowy. Taki duszący kaszel jest bardzo uciążliwy, może wywołać go nawet oddychanie albo śmiech. Często zakłóca sen w nocy.

W przypadku infekcji kaszel suchy zwykle przeradza się w mokry, który pochodzi z reguły z dolnej części układu oddechowego – z oskrzeli i płuc. Nazywa się go kaszlem produktywnym, bo w wyniku kasłania odkrztusza się flegmę. Może mieć ona różny charakter – od przezroczystej i śluzowatej, przez żółtą lub zieloną, a nawet gęstą i ropną.

Kaszel mokry jest mniej uporczywy od kaszlu suchego. Najbardziej doskwiera z rana, kiedy chory ma potrzebę odkrztuszenia nagromadzonej po nocy wydzieliny, zalegającej w drogach oddechowych. Kaszel suchy jest kaszlem napadowym i męczącym. Pojawia się i w dzień, i w nocy, ale nocą ma większe nasilenie.

Zobacz także: Jak objawia się ból oskrzeli?Link otwiera się w nowej karcie

Jakie są przyczyny mokrego kaszlu?

Kaszel mokry może mieć wiele przyczyn. Na podstawie koloru odkrztuszanej wydzieliny można przypuszczać, jakie jest podłoże chorobowe zaistniałego kaszlu. Jeśli mamy do czynienia z infekcją bakteryjną, to odkrztuszana wydzielina może mieć kolor żółty, zielony lub być o charakterze ropnym. Podejrzewa się wówczas zapalenie płucLink otwiera się w nowej karcie, oskrzeli lub zatok. Jeśli chory ma przezroczystą wydzielinę, którą odkrztusza, wskazuje to na infekcję wirusową, astmę lub kaszel alergiczny. Wypluwana wydzielina pełna czopów i grudek podpowiada mukowiscydozę lub grzybicę w drogach oddechowych. Z kolei krwista – zapalenie płuc o charakterze bakteryjnym, gruźlicę albo raka płuc. Jeżeli pojawiają się duże ilości gęstej wydzieliny, to może to być stan przewlekłego zapalenia oskrzeliLink otwiera się w nowej karcie lub przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)Link otwiera się w nowej karcie. Gdy wypluwana jest pienista wydzielina, a chory sinieje i ma duszności, świadczy to prawdopodobnie o obrzęku płuc, spowodowanym niewydolnością sercaLink otwiera się w nowej karcie.

Warto skonsultować z lekarzem każde niepokojące objawy związane z kaszlem. Lekarz osłucha klatkę piersiową stetoskopem, zadecyduje o konieczności prześwietlenia płuc lub wykonania innych badań dodatkowych, i będzie mógł wdrożyć odpowiednie do przyczyny choroby leczenie i farmakoterapię.

Jak należy leczyć mokry kaszel?

Na mokry kaszel nie powinno się stosować leków przeciwkaszlowych. Odkrztuszanie zalegającej wydzieliny jest procesem bardzo wskazanym przy leczeniu kaszlu. Dzięki niemu drogi oddechowe oczyszczają się, dlatego nie powinien być on powstrzymywany.

Lecząc mokry kaszel, trzeba pić dużo płynów. Dobre nawodnienie organizmu przyspiesza proces zdrowienia. Warto robić też inhalacje, przy pomocy inhalatora z nebulizatorem, lub "parówki" których bazą są: wrząca woda, sól i naturalne olejki eteryczne, np.: goździkowy, miętowy, eukaliptusowy czy sosnowy. Inhalacje pomogą w rozrzedzeniu flegmy i w jej odkrztuszaniu. W leczeniu mokrego kaszlu przydadzą się też leki w tabletkach bądź w syropie na rozrzedzenie wydzieliny. Najczęściej przepisywanymi substancjami są: ambroksol, bromheksyna, acetylocysteina, gwajafenezyna czy karbocysteina. 

Jeśli dziecko bardzo męczy mokry kaszel, można dokonać odsysania wydzieliny. W leczeniu pomogą też działania mechaniczne, takie jak oklepywanie pleców, ułatwiające odkrztuszanie.

Jakie mamy domowe sposoby na mokry kaszel?

Wśród wielu metod na walkę z mokrym kaszlem można wyróżnić kilka domowych sposobów:

1. picie syropu z cebuli;

2. spożywanie czosnku;

3. nawilżanie powietrza;

4. nacieranie klatki piersiowej maściami na bazie olejków, np. mentolowego, eukaliptusowego czy terpentynowego;

5. domowe inhalacje;

6. ziołoterapię, np. picie naparu z lipy, dziewanny i tymianku.

Dzięki domowym sposobom można przynieść ulgę choremu, ułatwić mu oddychanie i pomóc w lepszym odkrztuszaniu zalegającej wydzieliny.

Ile trwa mokry kaszel?

Przyjmuje się, że mokry kaszel powinien minąć w ciągu 8 tygodni. Jeśli tak się nie stanie, to należy bezzwłocznie udać się do lekarza pierwszego kontaktu i podjąć odpowiednie leczenie. Kaszel, który trwa dłużej niż 8 tygodni, powinien wzbudzić niepokój. Przechodzi on w fazę przewlekłą, co nie jest korzystne dla zdrowia. Dlatego konieczna będzie pomoc specjalisty. Często długo trwający kaszel jest konsekwencją np. przewlekłego stanu zapalnego zatok czy zmian w oskrzelach u palaczy.

Dzięki konsultacji z lekarzem można będzie wykluczyć, czy przedłużający się kaszel jest tylko wynikiem dłużej trwającej infekcji, czy też powoduje go jakiś poważniejszy problem. Lekarz poza osłuchaniem klatki piersiowej może zlecić prześwietlenie płuc, spirometrię czy wykonanie testów alergicznych.

lek. Agnieszka Żędzian

Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. W pracy z pacjentem stara się zawsze indywidualnie podejść do jego problemu oraz, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, postawić właściwą diagnozę. Aby skutecznie pomagać pacjentom, systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

lek. Agnieszka ŻędzianZobacz artykuły tego autora

Podziel się z innymi

Udostępnij artykuł w social-mediach.

Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcie

Źródła:

1. A. Danysz, A. Kwieciński, Kaszel – klasyfikacja i leczenie, „Farmaceutyczny Przegląd Naukowy” 2007, nr 1.

2. H. Batura-Gabryel, Kaszel – trudny problem kliniczny, „Nowa Medycyna” 2012, nr 1.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.