Dlaczego warto monitorować tętno? Jaki wpływ ma na zdrowie?
Tętno to pulsujący ruch ścian tętnic, związany z wyrzutem krwi podczas skurczu komór serca. Jest jednym z parametrów określających wydolność układu krążenia, ponieważ zależy od częstości akcji serca i elastyczności naczyń krwionośnych. Badanie tętna to bardzo prosty, ale jednocześnie istotny test, który możesz przeprowadzić samodzielnie, za pomocą specjalnego urządzenia (opaska sportowa, smartwatch) lub w gabinecie lekarskim.
Jak zmierzyć tętno bez specjalnego urządzenia?
Jeśli chcesz samodzielnie zmierzyć tętno, przyłóż palce do jednej z tętnic:
szyjnej,
promieniowej,
ramiennej,
udowej,
podkolanowej,
piszczelowej tylnej,
grzbietowej stopy.
Następnie ustaw stoper na 60 sekund i w tym czasie policz liczbę uderzeń. Poznasz w ten sposób częstość swojego tętna na minutę. Tętno spoczynkowe najlepiej mierzyć rano, po wypoczynku, w pozycji leżącej. Lekarz podczas badania pulsu ocenia także jego symetrię, częstotliwość, amplitudę oraz miarowość tętna.
Jakie tętno jest prawidłowe?
Prawidłowe tętno spoczynkowe powinno być miarowe, równomierne. U osoby dorosłej bicie sercaLink otwiera się w nowej karcie w stanie spoczynku powinno wynosić od 60 do 100 uderzeń na minutę. Pamiętaj jednak, że puls zależy także od wieku i ma różne wartości w różnych przedziałach wiekowych:
prawidłowe tętno u niemowląt wynosi około 130 uderzeń na minutę,
prawidłowe tętno u dzieci wynosi około 100 uderzeń na minutę,
prawidłowe tętno u młodzieży wynosi około 85 uderzeń na minutę,
prawidłowe tętno człowieka wynosi około 70 uderzeń na minutę,
prawidłowe tętno osób starszych wynosi około 60 uderzeń na minutę.
Jeśli uprawiasz sport to oprócz tętna spoczynkowego warto badać także tętno treningowe w odniesieniu do swojego tętna maksymalnego (które oznacza, że Twoje serce pracuje w najszybszym możliwym tempie). Zazwyczaj tętno maksymalne oblicza się odejmując od 220 swój wiek. I tak np. osoba w wieku 40 lat za maksymalne tętno powinna uznać 180.
Mierząc puls pamiętaj też, że na pracę serca i tym samym wynik pomiaru wpływają takie czynniki jak stres (psychiczny lub fizyczny) czy intensywny wysiłek fizyczny. Częstotliwość akcji podlega także wahaniom w odniesieniu do rytmu dobowego – jest niższa w czasie snu i wyższa w czasie czuwania.
Sprawdź, czym jest tętno paradoksalneLink otwiera się w nowej karcie.
Dlaczego warto monitorować tętno?
Dzięki temu prostemu badaniu można wykryć ewentualne zaburzenia rytmu serca i problemy z układem krążenia. Niepokojące jest tętno zbyt szybkie – tachykardia (powyżej 100 uderzeń na minutę) lub zbyt wolne – bradykardia (poniżej 50 uderzeń na minutę).
Bradykardia może być uznana za stan prawidłowy np. podczas snu lub u sportowców. Jednak jeśli poza tymi sytuacjami serce bije bardzo wolno, to jest to stan nieprawidłowy, który może oznaczać choroby serca, niedoczynność tarczycy, choroby neurologiczne, a także prowadzić do osłabienia organizmu, zawrotów głowy, zmęczenia i problemów z koncentracją, a nawet omdleń.
Także tachykardiaLink otwiera się w nowej karcie w niektórych sytuacjach jest stanem normalnym – tętno może być wyższe w trakcie wysiłku fizycznego lub stresu. Jednak jeśli częstość tętna spoczynkowego jest wyższa niż 100 uderzeń na minutę, to jest to zazwyczaj stan nieprawidłowy, który może świadczyć o takich chorobach jak niedokrwistość czy nadczynność tarczycy. Objawy towarzyszące tachykardii to zawroty głowy, kołatanie sercaLink otwiera się w nowej karcie i ból w klatce piersiowejLink otwiera się w nowej karcie.
Oprócz częstości należy zwracać uwagę także na niemiarowość tętna – odzwierciedla ona zaburzenia rytmu serca, może świadczyć o poważniejszych problemach takich jak arytmieLink otwiera się w nowej karcie czy migotanie przedsionków. Z kolei osłabione tętno może świadczyć o takich chorobach jak miażdżyca, choroby naczyń krwionośnych, niewydolność serca.
W razie jakichkolwiek nieprawidłowości warto skonsultować się z lekarzem, który zleci dodatkowe badania sercaLink otwiera się w nowej karcie m.in. EKG, badanie holterowskie czy echo serca.
Choroby sercaDbamy o Twoje zdrowie – także poprzez rzetelne informacje. Dlatego artykuły na naszej stronie są tworzone przez zespół specjalistów: lekarzy, fizjoterapeutów, dietetyków oraz doświadczonych redaktorów medycznych.
Nasi eksperci nie tylko dzielą się wiedzą teoretyczną – przekazują też praktyczne wskazówki oparte na swoim doświadczeniu zawodowym. Piszą o tym, co naprawdę ważne dla Twojego zdrowia: od profilaktyki, przez diagnostykę, po metody leczenia.
Stawiamy na przejrzystość, dlatego pod każdym artykułem znajdziesz bibliografię i źródła. W ten sposób wspieramy Cię w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących Twojego zdrowia.
Redakcja NNZobacz artykuły tego autoraPodziel się z innymi
Udostępnij artykuł w social-mediach.
Facebook - Link otwiera się w nowej karcieInstagram - Link otwiera się w nowej karcieTwitter - Link otwiera się w nowej karcieŹródła:
A. Szczeklik, M. Tendera, Kardiologia. Podręcznik oparty na zasadach EBM; Medycyna praktyczna, Kraków, 2009.
Wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczące diagnostyki i leczenia chorych z częstoskurczem nadkomorowym (2019).
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych na stronie zdrowie.nn.pl należy skonsultować ich treść z lekarzem. Zdrowie.nn.pl dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów była najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
